Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2008

Greek History X - Η αρχή της βίας

(άρθρο που δημοσιεύτηκε στις πατρινές εφημερίδες "Πελοπόννησος" και "Εθνικός Κήρυξ", στις 12 - 12 - 08)

Υπάρχει μία πολύ ωραία ταινία του Ντέϊβιντ Κρόνεμπεργκ με τίτλο «Το τέλος της βίας». Μακάρι αυτός να ήταν ο τίτλος του κειμένου και ο τίτλος της κοινωνίας αυτής. Γιατί περισσότερο από οτιδήποτε άλλο αυτές τις μέρες με έχει συγκλονίσει η εικόνα της βίας και του μίσους. Βία και μίσος που όπλισαν το χέρι του ανόητου αστυνομικού, βία και μίσος στις πρακτικές των αστυνομικών σωμάτων, βία και μίσος σε όσα επακολούθησαν και βιώνουμε τέσσερις μέρες τώρα. Τυφλή οργή και ωμή, φανατισμένη καταστροφή.

Θυμωμένοι αστυνόμοι, θυμωμένοι αναρχικοί, θυμωμένοι πολίτες, θυμωμένοι μαθητές, θυμωμένοι μετανάστες. Μια ολόκληρη κοινωνία θυμωμένη. Αν μη τι άλλο, όλα αυτά δείχνουν μία τεράστια πόλωση, μία παθογένεια τόσο βαθιά και ριζωμένη, που διαπερνά ολόκληρη την κοινωνία και εκφράζεται με ζωώδη εμπάθεια και κούφια αντίδραση.


Πουθενά μέσα σε όλα αυτά το όνειρο, το όραμα, η ελπίδα, η ιδέα.

Στο Μάη του 68 τα ίδια τα προτάγματα ήταν το «Όνειρο» και «Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός». Στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, οι φοιτητές απαίτησαν μια πολιτεία δημοκρατίας και συνταγματικών ελευθεριών, φώναξαν: «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία».

Αυτό που παρατηρήθηκε όμως τις τελευταίες μέρες, ήταν η στείρα απαξίωση, η λογική του απωθημένου, η παράνοια του βανδαλισμού. Η αντίδραση χωρίς πρόταση, η αντίδραση χωρίς ιδεολογία. Και όμως αυτό ήταν το πρόσταγμα των τελευταίων ημερών. Κατάλυση έστω και στιγμιαία ενός σαθρού συστήματος. Μία ιδιότυπη εξέγερση που αρχίζει και τελειώνει στην ισοπέδωση. Η αντίδραση όμως που δε συνοδεύεται από ελπίδα και ακόμα περισσότερο όταν δε βρίσκει γόνιμους ιδεολογικούς χώρους να εκτονωθεί, όταν δεν έχει πού να στραφεί, γίνεται μηδενισμός. Nihil, τίποτα. Και δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι πιο αυτοκτονικό για μία κοινωνία από το μηδενισμό. Τίποτα πιο απαισιόδοξο, μελαγχολικό και ζοφερό.

Το διαφορετικό στοιχείο λοιπόν στα πρόσφατα επεισόδια, ήταν μία νέα έκφανση της βίας. Παρατεταμένη, έντονη, λυσσαλέα. Πολύ φοβάμαι ότι αυτό και χειρότερο θα είναι το σκηνικό από εδώ και στο εξής. Διότι η βία είναι ενσωματωμένη πια στην κοινωνία. Βία υπήρχε πάντα, σε όλες τις εποχές, μόνο που στην τωρινή μπαίνει τόσο πολύ στη ζωή μας, με τόσους τρόπους και από πολύ νωρίς. Βία στην οικογένεια, βία στο σχολείο, βία στην τηλεόραση, λεκτική βία στο δρόμο. Όσο δε μεγαλύτερες οι ανισότητες, τα κοινωνικά χάσματα, τόσο μεγαλύτερη και η βία. Αυτό που παρακολουθήσαμε, ήταν το ξέσπασμα απέναντι σε μια εχθρική πραγματικότητα, απέναντι στον πολιτισμό του καπιταλισμού που δημιουργεί άνισες σφαίρες γκλαμουριάς και νεοφτωχισμού. Όσο πιο μεγάλη η απογοήτευση, η προδοσία και η περιθωριοποίηση, τόσο πιο έντονη η βία ως ο πλέον εύκολος και ενδεδειγμένος τρόπος αντίδρασης στις σύγχρονες κοινωνίες των πόλεων.


Ποτέ ίσως ξανά στην ελληνική κοινωνία δεν ακούστηκαν τόσο συχνά λέξεις όπως «Μίσος», «Οργή», «Εκδίκηση», εκφράσεις όπως «Θα σας φάμε», «Θα καούν όλα», «Θα τα σπάσουμε όλα». Ας αναλογιστούμε λίγο τη σημειολογία των φράσεων αυτών και ας κάνουμε τις αναγωγές.

Αν κοιτάξουμε γύρω μας στους τοίχους των συνοικιών, θα το δούμε. «Ταξικό Μίσος». Αυτό γράφουν οι τοίχοι, αυτό γράφει η σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
Greek History X λοιπόν, για να παραφράσουμε μια άλλη σπουδαία ταινία. Και τα καλύτερα έρχονται.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου