Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011

Οι φωνές σας - οι φωνές μας.

Και να που την Πέμπτη, 17 Μαρτίου, οι φωνές μας ενώθηκαν με αυτές του κόσμου που ήρθε να δει την έκθεσή μας!

Ήταν όλα υπέροχα. Ο παλμός, η ανταπόκριση, τα χαμόγελα, η ικανοποίηση... Ενώ δεν έλειψαν και αρκετές δόσεις συγκίνησης..



Ο δήμαρχος του Πύργου Μάκης Παρασκευόπουλος χαιρετίζει την προσπάθεια
Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια

Όλοι ευχαριστήθηκαν και κυρίως οι φοιτητές και τα παιδιά του ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ.
Ένας σημαντικός στόχος είχε επιτευχθεί και ένα μεγάλο στοίχημα είχε κερδηθεί και μάλιστα με ένα άρτιο - κατά το δυνατόν  - μουσειογραφικό αποτέλεσμα.

Η Χαρά, η Λίλα, η Ελένη και η Ειρήνη μιλούν για την εμπειρία μας

Τα μηνύματα πέρασαν στον κόσμο και θεωρώ ότι μία διάχυτη αισιοδοξία κατέλαβε την αίθουσα του Λατσείου στον Πύργο.





Η έκθεση διαρθρώνεται σε τρεις ενότητες : Ζω, Θυμάμαι, Δημιουργώ, με υλικό βγαλμένο μέσα από τη διαδικασία του παιδαγωγικού προγράμματος.  Οι συμμετέχοντες άλλοτε εμφανίζουν στιγμιότυπα της καθημερινότητάς τους στον Πύργο - μία ενότητα που από την αρχή είχε ως σκοπό να δείξει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν φοιτητές και ΑμεΑ - άλλοτε μιλούν σε πρώτο πρόσωπο δίνοντας έμφαση στις αγαπημένες τους πολιτιστικές εμπειρίες - μία ενότητα που αντλεί τις επιρροές της από τη σημασία της εμπειρίας στη ζωή μας και τη δύναμη των αντικειμένων να διηγούνται τις ιστορίες μας -  και άλλοτε γίνονται συνδημιουργοί στην παραγωγή εικαστικού υλικού και καλλιτεχνικών έργων.


Ο στόχος μάς ήταν η έκθεση να μην έχει το χαρακτήρα καταγγελίας, αλλά τα μηνύματα και η ψυχαγωγία να ισορροπούν σε ένα αποτέλεσμα που χωρίς μιζέρια και εκβιασμό θα οδηγούσε στον προβληματισμό και την ευαισθητοποίηση. Από όσα μας είπαν οι επισκέπτες μας φαίνεται ότι τα καταφέραμε.

Η έκθεση θα παραμείνει έως τις 25 Μαρτίου και είναι ανοικτή από τις 11 π. μ - 2 μμ και από τις 6 μμ - 9μ. μ. Μάκάρι το ταξίδι της να συνεχιστεί.

Τα κουτιά των αισθήσεων

Objects tell our stories
Προσωπικά νιώθω βαθύτατη ικανοποίηση γιατί μία ιδέα που γεννήθηκε από ένα όραμα, που δεν έλαβε καθόλου υπόψη τις εγγενείς δυσκολίες αλλά με έναν τρελό ρομαντισμό πορεύτηκε επί 10 μήνες, έφτασε στο τέλος της. Σε ένα πόνημα απόλυτης και αγαστής συνεργασίας, διάδρασης 25 διαφορετικών ατόμων και βίωσης των ανθρώπινων σχέσεων. Ήταν άλλο ένα προσωπικό μάθημα για το πού μπορεί να σε οδηγήσει το όνειρο, η τόλμη, η ειλικρινής προσέγγιση αξιών, η αγάπη για το επάγγελμά σου και όχι η εργαλειακή και διεκπαιρεωτική προσέγγισή του. Και όλα αυτά όχι μόνο ατομικά - αλλά κυρίως και πάνω από όλα για την κοινωνία στο σύνολό της.



Σάββατο 12 Μαρτίου 2011

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗΣ


Όλα ξεκίνησαν από μία σπίθα. Από μία φλόγα. Από μία πίστη στον άνθρωπο, στο σεβασμό, στη συνεργασία, στην άρση των αποκλεισμών. Αφορμή; Η ημέρα Μουσείων με θέμα τα «Μουσεία για την κοινωνική αρμονία». Αιτία; Πέρυσι δίδασκα τη θεωρία της Μουσειοπαιδαγωγικής ΙΙ. Θεώρησα ότι το μάθημα μου έδινε τρομερές δυνατότητες για δράσεις. Κάτι να κάνουμε – σκεπτόμουν – κάτι με νόημα, κάτι διαφορετικό. Όχι άλλο ένα σχολικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Αποφάσισα πως το μάθημα θα είχε μια ροπή προς το κοινωνικό μουσείο και την ένταξη ευπαθών ομάδων. Διαβάζοντας συνεχώς ξένα άρθρα ζήλευα για όσα κάνουν στο εξωτερικό. Προγράμματα προσέγγισης σε διαφορετικές ομάδες κοινού, κουτιά αναμνήσεων, εμπλοκή της κοινότητας στο μουσείο, προσωπικές ιστορίες και άλλα πολλά και ωραία που στην Ελλάδα τα μουσεία δεν κάνουν… Γιατί ο πολιτισμός άραγε να είναι τόσο μακριά από την κοινωνική δράση;



Η ιδέα ήρθε! Ένα project σε συνεργασία των φοιτητών μας με μια άλλη ομάδα. Μια ομάδα όμως «διαφορετική». Να συνεργαστούμε, να πάρουμε συνεντεύξεις, να συλλέξουμε υλικό και στο τέλος να εκθέσουμε τα αποτελέσματα. Να γίνουμε εμείς τρόπον τινά το μουσείο – τι στο καλό – ΤΕΙ Μουσειολογίας είμαστε και να ανοιχτούμε προς τα έξω! Το είπα στη Δήμητρα (Αλεξίου)  που έκανε το εργαστήριο του μαθήματος. Δέχτηκε. Ωραία. Να πω την αλήθεια μου στην αρχή ήθελα να προσεγγίσουμε μετανάστες. Οι ίδιοι όμως οι φοιτητές έκαναν τη γνωριμία και μας έφεραν κοντά με το Σύλλογο ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ του Πύργου.


Η πρώτη φορά στα ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ


Ήταν Μάιος όταν είπα στα παιδιά: «Λοιπόν παιδιά, σήμερα κάναμε το πρώτο πρόγραμμα προσέγγισης. Το ταξίδι μας ξεκίνησε…»


Ήρθαν οι πρώτες συναντήσεις, η αμηχανία της πρώτης γνωριμίας, οι πρώτες συνεντεύξεις. Να γνωριστούμε καλύτερα, να συστηθούμε, να ανταλλάξουμε απόψεις. Αχ αυτός ο πάγος.. πόσο δύσκολα σπάει.. Όταν έχεις να κάνεις με ανθρώπους… είναι πάντα πιο δύσκολο…. Τα παιδιά όμως ήταν άψογα. Επέδειξαν εξαιρετικά ανακλαστικά στο διαφορετικό, μία σοφή εγκαρτέρηση στο ολότελα καινούριο.


Η πρώτη μας συνέντευξη


 




Η δεύτερ συνάντηση. Συζήτηση εκ βαθέων για το μουσείο των ονείρων μας

Νιώθαμε όλοι ότι μέρα με τη μέρα οι προκαταλήψεις μας έπεφταν.


Πώς το φτιάχνεις όμως ένα τέτοιο πρόγραμμα; Ναι, βασιστήκαμε πολύ στη βιβλιογραφία. Αλλά δεν έπαυε να είναι μία εντελώς πειραματική κατάσταση. Στην Ελλάδα τα αντίστοιχα προγράμματα είναι ελάχιστα. Άλλωστε και η ίδια η βιβλιογραφία ανέφερε ότι τέτοιου είδους προγράμματα ενέχουν ένα τεράστιο πεδίο πειραματισμών.


Τα βάλαμε κάτω με τη Δήμητρα. Αποφασίσαμε να οργανώσουμε βιωματικά εργαστήρια με παραγωγή εικαστικών έργων. Φοιτητών και ΑμεΑ μαζί. Ναι, αλλά με τι στόχο; Τι θα έφτιαχναν τα παιδιά; Αυτά δε στα λέει κανείς. Λέξεις όπως πολιτιστική εμπειρία, προσβασιμότητα, αγαπημένες δραστηριότητες, η ζωή μας στον Πύργο, η δύναμη της συνεργασίας, άρχισαν να πέφτουν στο τραπέζι. Και αρχίσαμε να δημιουργούμε ΜΑΖΙ.



Τα βιωματικά εργαστήρια έτρεξαν μέχρι την καλοκαιρινή εξεταστική των παιδιών. Για έκθεση… ούτε λόγος. Δεν προλαβαίναμε. Δώσαμε ραντεβού το Σεπτέμβρη.


Δύσκολο να ξαναβρίσκεσαι μετά από καιρό.. Το κάναμε όμως. Και να που ο Σεπτέμβρης έγινε Δεκέμβρης. Στο μεταξύ, οι συναντήσεις αδιάλειπτες. Φοιτητών και ΑμεΑ. ΟΙ συζητήσεις πολλές. Τι να κάνουμε και πώς. Στο μυαλό μου το εκθεσιακό πλάνο είχε σχηματιστεί ήδη από τον Οκτώβριο. Έπρεπε όμως να φύγουμε από την τροχιά των εργαστηρίων και να μπούμε στην τροχιά της έκθεσης, να οργανώσουμε πια υλικό και να δημιουργήσουμε άλλο με στόχο την έκθεση. Εύκολο να το λες, δύσκολο να το κάνεις… Πολλά, πάρα πολλά να σκεφτείς ειδικά όταν δε μένεις και στην ίδια πόλη… Το πρόγραμμα πριν τις γιορτές είχε αρχίσει να κάνει κοιλιά… Είχαμε όλοι κουραστεί. Και η πίστη μου είχε γίνει σαν το τρενάκι του τρόμου….. Το στοίχημα παρόλα αυτά παρέμενε.

Η ομάδα τις παραμονές των Χριστουγέννων


Ήρθε όμως το 2011 και έφερε μία ωραία διαύγεια, έφερε δύναμη πολυπόθητη και στοχευμένη προσπάθεια. Τα τελευταία σύννεφα μιας σκληρής χρονιάς είχαν διαλυθεί. Με τη Δήμητρα είπαμε πως εάν δεν κάνουμε την έκθεση το Μάρτη δε θα την κάνουμε ποτέ. Και όλα πήραν τη σειρά τους. ΟΙ συνεννοήσεις με το Δήμο, η διαχείριση των εργασιών, η συγκέντρωση και ο έλεγχος του υλικού. Η ημερομηνία αποφασίστηκε: 17 Μαρτίου. Ο τίτλος: «ΟΙ φωνές σας, οι φωνές μας». Και μπήκαμε στην αίθουσα στις 25 Φλεβάρη.


Όποιος έχει ασχοληθεί με την οργάνωση έκθεσης γνωρίζει καλά τα εμπόδια, τις ανατροπές, το χάος των εργασιών. Βρεθήκαμε πολλές φορές αντιμέτωπες με προβλήματα. Που όμως τελικά αποδείχτηκαν υπέρ μας. Και επειδή ακόμα το ταξίδι δεν έχει τελειώσει (τα παιδιά στήνουν στην αίθουσα), φαντάζομαι πως οι όποιες απειλές θα μετατραπούν σε ευκαιρίες.


Και τώρα, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας προσκαλέσω να δείτε τη δουλειά μας. Πίσω από αυτή την έκθεση, υπάρχει ένα πολύμηνο, απαιτητικό – και πιστεύω – πρωτότυπο μουσειοπαιδαγωγικό πρόγραμμα. Υπάρχει μία πλούσια εμπειρία ανταλλαγής, επικοινωνίας, συνεργασίας. Αλλά πάνω από όλα υπάρχει μία πολύτιμη ανθρώπινη συνεργασία.


Για τις γέφυρες που ενώνουν τους ανθρώπους…
Για την ισότιμη μεταχείριση και το γκρέμισμα των προκαταλήψεων....


Και τέλος, για όλες εκείνες τις αξίες που οδηγούν εκ των έσω στον ουσιαστικό εκδημοκρατισμό μιας κοινωνίας...




ΥΓ: Θα θελα να ευχαριστήσω
τη συνάδελφο Κατερίνα Κωστή για την πρωταρχική ενθάρρυνση και τις συμβουλές που μου έδωσε.
Τις καλές φίλες και συναδέλφους ΤΡΕΙΣ ΜΑΡΙΕΣ που την επαύριο της δικής τους έκθεσης μου έδωσαν τα φώτα τους και άντλησα από αυτές φορτίο έμπνευσης σε φάση που είχα βραχυκυκλώσει.
Το Χάρη Χάιτα που ανήμερα στην περσινή ημέρα μουσείων ήρθε από την Αθήνα στον Πύργο και μίλησε στα παιδιά για τη θεματική που είχε το μάθημά μας.
Τους φοιτητές μου που με εξαιρετική εθελοντική προσφορά συμμετείχαν στο μεγάλο αυτό ταξίδι
Τα μέλη του ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ που μου έδωσαν την ευκαιρία να γνωρίσω νέους υπέροχους ανθρώπους.
Τη Δήμητρα